​​​​​​​Piękne miasto na styku kultur miało także duże znaczenie obronne w niektórych okresach historycznych, a cały świat śledził jego losy w początkach wielkiej wojny 1914-8, bo od niego zależał jej wynik. 

2 września przypada rocznica zdobycia Budy przez wojska chrześcijańskie, co nastąpiło w 1686 roku po 145 latach tureckiej okupacji. Jak w przypadku zdobycia Polski przez Stalina w latach 1944-5 po okupacji niemieckiej wydarzenie z 1868 roku trudno nazwać „wyzwoleniem”. Przyjrzyjmy się bliżej tamtym czasom, by wyrobić sobie własne zdanie.

29 sierpnia 1526 roku rozegrała się najważniejsza w dziejach Węgrów bitwa (węg. Mohácsi csata), która przesądziła o rozpadzie ich państwa i kilkuwiekowej niewoli. Wielkie i potężne państwo, broniące Europy przed ekspansją Turków runęło spektakularnie. Czy musiało do tego dojść?

W XIV wieku był jedną z najokazalszych rezydencji królewskich. Tu dokonało się w latach 1335 i 1338 pokojowe rozwiązanie problemów, grożących okrutnymi wojnami. A co szczególnie miłe, dla nas bardzo korzystne. Ale ściany zamku królów węgierskich widziały o wiele więcej, a nazwa budzi jeszcze większe nadzieje…

24 lipca 1939 roku premier Węgier Pál Teleki wysłał do Adolfa Hitlera depeszę, w której oficjalnie odmówił pomocy przy inwazji na Polskę. Decyzję motywował kwestią „moralną”. „Oznaczało to, że Węgry pragną ogłosić neutralność na wypadek konfliktu polsko-niemieckiego” – pisał prof. Wacław Felczak.

Nasi Czytelnicy znają już doskonale przygody węgierskiego Simplicissimusa, czyli Prostaczka, które zostały zmyślone w XVII wieku, by był on niejako przewodnikiem po krajach naddunajskich. Niniejszy artykuł streszcza jego dzieje w wojnach z Turkami. Najpierw więc oddajmy głos podmiotowi lirycznemu.

​​​​​​​Postawy Polski i Węgier wobec wojny rosyjsko-ukraińskiej wyraźnie się różnią. Wielu obserwatorów wyciąga z tego wnioski, że nasza tradycyjna przyjaźń nie wytrzymuje próby współczesnych wyzwań. Jednakże wystarczy nieco wiedzy historycznej, aby przekonać się, że na przestrzeni tysiąca lat przyjaźń ta była poddawana cięższym próbom. Prześledźmy kilka epizodów dla uporządkowania wiedzy.

2 czerwca 2023 roku odbył się Rajd Ku „Wolnej Polsce” – Wyprawa Kurierów Komendy Głównej A.K. Szlaku „Szkoła”. Organizatorem rajdu pieszego było Stowarzyszenie Historii Spytkowic przy wsparciu Instytutu Współpracy Polsko Węgierskiej im. Wacława Felczaka.

Choć w wąskich kręgach intelektualnych, ale za to najwyżej ceniony nasz wybitny polihistor a nade wszystko historiozof pozostawił wręcz wzruszające świadectwa zachwytów nad narodem Madziarów. Wiele uwagi poświęcił ich największej tragedii dziejowej – traktatowi w Trianon.

Kanał TVP Dokument emituje film Zbigniewa Święcha z 1971 r. "Kurierzy tatrzańscy - pionierzy podziemnego frontu" z Wacławem Felczakiem w roli głównej. Cyfrowo odnowiony dokument o kurierach tatrzańskich będzie można obejrzeć w środę o godz. 00:10 i o 11:20

Kurier i żołnierz, niezłomny w czasie wojny, ojciec myśli politycznej łączącej Polskę i Węgry.

Archeolodzy z ELTE BTK, Muzeum Jásza i Sieci Badawczej Eötvösa Loránda znaleźli grób lekarza z czasów rzymskich, który został pochowany niemal dwa tysiące lat temu w pobliżu dzisiejszego miasta Jászberény niedaleko Budapesztu. Jak podkreślili naukowcy na konferencji prasowej, okrycie jest niezwykłe na skalę europejską. Podobnie dobrze wyposażone i tak znakomicie zachowane apteczki z tego okresu odkrywano jak dotąd jedynie w Pompejach.